Türkiye’de ekonomide daralmanın olduğu her dönemde ekonomi yönetimine adını veren Mehmet Şimşek, yeni hükümetin Hazine ve Maliye Bakanı oldu. Piyasanın geçen hafta aldığı ismin gerçekleşmesi ilk etapta olumlu değerlendiriliyor. Ancak önemli olan ‘Yeni Türkiye Modeli’ denilen düşük faiz, cari fazla ile büyüme ve sürdürülebilir düşük enflasyonu hedefleyen politikanın değişip değişmeyeceği olacaktır.
Ekonomim’den Şebnem Turhanlı’nın verdiği bilgiye göre, adı geçenlere yakın kaynaklar Bakan Şimşek 18 ay süre istedi ve Türkiye’nin ihtiyacı olan dış kaynağı kendisinin bulacağını belirterek güven mesajı verdi. Tarihin en yüksek negatif seviyesine düşen net uluslararası rezervler, yükselen iflas risk primi (CDS), yüksek enflasyon, cari hesap istikrarında artan çifte açık riski ve bütçe istikrarı için Bakan Şimşek’in atacağı adımlar büyük önem taşıyor. ve Türkiye’den ayrılan yabancı yatırımcı. . Ekonomistler, Şimşek’in ne kadar bağımsız olabileceği ve dünyaca kabul görmüş ekonomi politikalarına ne ölçüde dönüş sağlanabileceği konusunun kritik önemine dikkat çekti.
BORSA İSTANBUL İÇİN OLUMLU
Geçen hafta Borsa İstanbul BIST100 endeksi haftalık yüzde 11,66 arttı. Özellikle ikinci cinsten sonra Şimşek ismi daha çok konuşulmaya başlandı ve yükseliş hızlanarak kritik 5000 seviyesi aşıldı. Bugünkü ilk açılışta coşkunun devam etmesini bekleyen piyasa uzmanları, beklentinin satın alınması nedeniyle kârlı satışların da yaşanabileceğine dikkat çekti. Borsadaki coşkulu seyir Türk Lirası’nda yaşanmadı. TL’deki değer kaybı geçen hafta da devam etti. Dolar/TL 21,05 seviyesini görürken, Euro/TL 22,59 seviyesini gördü. Geçen hafta Türkiye’nin iflas risk primi CDS ise 600 baz puanın altına düşmesine rağmen yüksek seviyesini korudu. Rezerv kaybı devam ediyor.
MERKEZE İLK KADIN LİDER Mİ GELİYOR?
Bu açıdan Bakan Şimşek’i çok güçlü bir gündem bekliyor. Öncelikle güvendiği birini Merkez Bankası başkanlığına getirmesi beklenen Şimşek, döviz korumalı mevduat ve menkul kıymet dayatma politikalarının da takipçisi olacak. Makroihtiyati tedbir ve düzenlemelerle sıkışan ve kredi arzının neredeyse durma noktasına geldiği bankacılık sektörü için atılacak yeni adımlar büyük değer taşıyor. Kredi sisteminde normalleşmenin gerçekleşip gerçekleşmeyeceği bilinmemekle birlikte uygulanması beklenen sıkılaştırma politikası, bankacılık sektöründeki bazı uygulamaların değiştirilmesini kural haline getiriyor.
AĞBAL-ELVAN AKLINDA HAYAL KIRIKLIĞI
Şimşek için umutlar yüksek ama Naci Ağbal ve Lütfi Elvan döneminin hüsranı hala piyasanın hafızasında. Şimşek’in atması beklenen adımların ne ölçüde sürdürülebilir ve bağımsız olacağı piyasa tarafından dikkatle izlenecek. Her şey yolunda giderse ve maliyetler ve Lightning beklentileri karşılayabilirse, uzmanlar daha olağan politikalar işaret edilse bile iflas risk priminin hızlı bir şekilde geri çekileceğini tahmin ediyor. Hatta şu anda 600 baz puanın altında olan CDS’lerde halen 300 baz puanın konuşulabileceğine işaret ediliyor.
UZMANLAR YILDIRIM DÖNEMİNDEN NE BEKLİYOR?
ODTÜ Öğretim Üyesi Doç. Atılım Murat: Umutluyum, iyimserim. Mehmet Şimşek’in önümüzdeki dönemde istediğini yapabileceğini düşünüyorum. Mali disiplinden taviz vermeden klasik para politikalarına, serbest piyasaya dönmek isteyecektir. Eski bakanlık dönemlerinden hatırladığımız üzere mali disipline çok önem verir, bir yerde para harcayacaksa başka yerden para bulmaya çalışır. Serbest piyasa ekonomisine inanan bir kişi, piyasa ekonomisini yeniden kurmaya çalışacaktır. Yabancı bağlantıları nedeniyle yabancı yatırımcılara güvenecek ve kaynak çekecektir. Mehmet Şimşek’e istediğini istediği zaman yapma fırsatı verilirse başarılı olacağına inanıyorum. Aslında Mehmet Şimşek bu kurallar oluşmadan gelmeyecekti, kesin bir söz, garanti aldı. Aksi halde dış güvenilirliğini riske atar.
Deniz Yatırım Yatırım Stratejisi ve Araştırma Direktörü Orkun Gödek: Şimşek bey piyasada ikinci cinsten sonra alınan isimdi ve gerçek oldu. Bu kısım değerlidir. Beklenti karşılandı, fiyatlandırma için yeni hayal kırıklığı manşetleri yaratılmadı. BIST’te ilk etaptaki iyimserliğin ardından beklentinin gerçekleşmesinin de etkisiyle gerçekleşmeler görmemiz şaşırtıcı değil. Ancak yapısal bozulma şimdilik bir sorun. Buradan piyasa temsilcileri iki konu etrafında odaklanıyor: i) bürokraside beklenen atamalar, ii) olası politika değişiklikleri. Kişisel görüşüm, ortodoks siyasete geri dönüş olmayacağı yönünde. Ancak bozulan piyasa dinamikleri ve yatırımcı algısı açısından bir miktar normalleşme adımları mutlaka gelecektir. Makro taraftaki manşetler bir süre daha hayatımızda olmaya devam edecek ve beklentileri karşılama ölçeği yatırımcıların yeni odak noktası olacak. Gelecekte döviz kurlarının ve hisse senetlerinin yüksek korelasyonla hareket ettiğini görebiliriz. Daha serbest bir döviz kuru rejimi, her şeyden önce sınırlı olması koşuluyla, yabancı yatırımcı girişi için de bir oyun alanı açabilir.
Gedik Yatırım Başekonomisti Serkan Gönençler: Mehmet Şimşek isminin piyasalar açısından sembolik bir anlamı vardı. Şöyle ki, Mehmet Şimşek’in atanması, tam ortodoks politika setine dönüş olmasa bile bankalara ilişkin düzenlemelerin gevşetileceği beklentisini artırıyor. Mehmet Şimşek’in Hazine ve Maliyet Bakanı olarak atanmasının ardından gözler şimdi de TCMB Başkanlığı başta olmak üzere yapılacak önemli atamalarda olacak. TCMB Başkanlığı’na piyasa dostu bir ismin atanması, (kademeli de olsa) ortodoks politikalara dönüş beklentisini güçlendirecektir. Döviz rezervlerinde devam eden hızlı düşüş dikkate alındığında, bundan sonra ekonomi politikalarının öncelikli amacının iç talebi ve dolayısıyla döviz talebini sonlandırmak olacağını düşünüyoruz. Piyasa dostu isimlerin ekonomi yönetiminde yer almasını bu amaca ulaşmayı kolaylaştıran bir durum olarak değerlendiriyoruz. Buna bağlı olarak ülke risk priminde düşüş ve bankacılık hisselerine olumlu yansıma bekleyebiliriz.
TEPAV Başkanı Dr. Burcu Aydın Özüdoğru: Piyasaların Mehmet Şimşek’ten beklentileri var. Bu beklentileri şu şekilde sıralayabiliriz: Başta Merkez Bankası olmak üzere değerli pozisyonlara atamalar, TCMB’den faiz artışı ve sonraki aylar için artış yolunun belirlenmesi, piyasada kısıtlayıcı kontrol ve düzenlemelerin kaldırılması veya ilgili takvimin duyurulması ve kamu mali istikrarını iyileştirmeye yönelik önlemler.
Fortuna Capital Danışmanlık Kurucusu Dr. Altuğ Özaslan: Hem Mehmet Şimşek hem de Cevdet Yılmaz’ın kabinede birlikte görev alması, ekonomi yönetimi ve kamu maliyesinin bütünlüğü açısından olumlu bir tablo sunuyor. Mehmet Bey’in açıklamalarından, durumun öneminin açıkça farkında olduğu ve rasyonel bir temele dönmenin gerekliliğini Cumhurbaşkanı’na kabul ettirdiği anlaşılmaktadır. Ancak bu rasyonel temel, sadece siyasi ilginin artması ve ortodoks politikalara dönüş değildir. GSYİH’nın yüzde 5,5’i cari açık, yüzde 3,5 bütçe açığı, 130 milyar dolar KKM, yüzde 64 civarında dolarizasyon, bozuk ve adaletsiz vergi sistemi vs. Daha nice kıymetli dertlerin kalıcı olarak çözülmesi gerekiyor.
Burada ‘kalıcı’ kelimesi değerli çünkü piyasa aktörleri kısa vadede hevesi satın alacak olsa da bu rasyonel yere dönüşün yerel seçimlere kadar zaman kazanmak mı yoksa 2024 Mart’ına kadar samimi ve inançlı bir dönüş mü olduğu sorusu ve özellikle akılda olduktan sonra. bir ucu onu yaşatacak. Şimşek Bey kısa vadeli yabancı sermayenin sıcak para yüklü olarak ülkemize gelmesine neden olabilir, kamu tarafında bir miktar satışlar ve DYY girişleri olabilir ama değerli olan gelen sermayenin yüksek miktarlı körfez sermayesi ile yüklenmemesidir. , ancak yüksek kaliteli batı başkenti ile. Bunun için yapmamız gereken Ağbal şokunu piyasaya unutturmak, tıkanan swap kanallarını açmak ve yabancı kuruluşların risk yönetimlerinin artırdığı limitleri tekrar yükseltmektir. Maalesef bu 2-3 ayda değişebilecek bir durum değil. Şimşek Bey mesleğinin belki de en ağır misyonuna gelmiştir, kendisine ve atanacak yeni bürokratlara başarılar diliyorum. Umarım aklın ve bilimin önderliğinde kronikleşmiş ekonomik sorunlarımızı çözebilecek kalıcı bir ekonomi politikası oluşturabilirler.
